Yeşilkurt (Helicoverpa armigera)
Yeşilkurt Noctuidae familyasından bir güve türüdür. Erginleri 30–40 mm kanat açıklığına sahip, açık kahverengi ve koyu desenli kelebeklerdir. Dişiler yumurtalarını bitkilerin çiçek, yaprak ve genç meyvelerine bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar yeşil, kahverengi veya pembe renkte olabilir ve üzerlerinde şeritler bulunur.
Yaşam Döngüsü
Yeşilkurt’un yaşam döngüsü şu evrelerden oluşur:
Dişi kelebekler yumurtalarını genellikle bitkinin çiçek, yaprak, meyve veya genç sürgünlerine tek tek bırakır. Yumurtalar beyaz renkte, yuvarlak ve yaklaşık 0.5 mm çapındadır. Gelişme süresi sıcaklığa bağlı olarak 2–5 gün arasında değişir. Yumurtadan çıkan larva hemen beslenmeye başlar.
Larvalar 5–6 gelişme evresi (instar) geçirir. İlk evrelerde küçük ve soluk renkli olan larvalar, ilerleyen evrelerde yeşil, kahverengi veya pembe tonlara bürünür. Üzerlerinde boyuna uzanan şeritler ve vücut boyunca kısa kıllar bulunur. Bu evrede bitkinin generatif organlarında (çiçek, meyve, koza) beslenerek ciddi zarar verir. Larva dönemi yaklaşık 12–15 gün sürer.
Olgun larvalar toprağa inerek 4–10 cm derinliğe kadar girer ve burada pupa olur. Pupa kahverengi, oval şekilli ve yaklaşık 15–20 mm uzunluğundadır. Gelişme süresi 10–12 gün civarındadır. Sonbaharda oluşan pupalar kışı toprakta geçirir (diapoz evresi).
Erginler gece aktiftir ve çiftleşme sonrası yumurtlama yaparlar. Kanat açıklığı 30–40 mm civarındadır. Ön kanatlar açık kahverengi, arka kanatlar ise daha açık renklidir. Erginlerin ömrü 7–12 gün arasında değişir.
Döl Sayısı ve Mevsimsel Dağılım
Çukurova gibi sıcak bölgelerde yılda 3–5 döl verebilir.
İlk döller genellikle nisan–mayıs aylarında görülür.
Son döller eylül–ekim aylarında ortaya çıkar ve kışı pupa olarak geçirir.
Zarar Şekli
Larvalar bitkinin generatif organlarında (çiçek, meyve, koza) beslenerek doğrudan ürün kaybına neden olur. Özellikle domates, pamuk, mısır, biber, nohut gibi ürünlerde:
Meyve ve yapraklarda delikler açar.
İç dokuları tüketerek kaliteyi düşürür.
Tarak ve çiçeklerde beslenerek koza oluşumunu engeller.
Yoğun popülasyonlarda %80’e varan bulaşma oranları gözlenmiştir.
Mücadele Yöntemleri
1. Kültürel Mücadele
Bu yöntem zararlının yaşam alanını ve çoğalma koşullarını azaltmayı hedefler:
Ekim nöbeti: Aynı tarlada ardışık yıllarda konukçu bitkilerin ekilmemesi, popülasyonun azalmasına yardımcı olur.
Hasat sonrası temizlik: Tarlada kalan bitki artıkları ve zararlı larvaların barınabileceği alanlar temizlenmelidir.
Toprak işleme: Pupa döneminde toprakta bulunan zararlılar, sürümle yüzeye çıkarılarak doğal düşmanlara açık hale getirilir veya yok edilir.
Erken ekim: Zararlının yoğun olduğu dönemden önce ekim yapılması, bitkinin zarar görmeden gelişmesini sağlar.
2. Biyolojik Mücadele
Doğal düşmanların kullanımıyla zararlı popülasyonu baskılanır:
Avcı böcekler:
Chrysoperla carnea (Yeşil zar kanatlı)
Orius spp., Geocoris spp., Nabis spp. gibi predatörler
Parazitoitler:
Trichogramma spp. (yumurta parazitoiti)
Habrobracon hebetor, Campoletis chlorideae (larva parazitoitleri)
Biyopestisitler:
3. Kimyasal Mücadele
Kimyasal mücadele, zararlı yoğunluğu ekonomik zarar eşiğini aştığında uygulanmalıdır:
Zarar eşiği: 3 metre sıra uzunluğunda ortalama 2 larva.
Ruhsatlı aktif maddeler (Kimyasal mücadelede çevreye ve doğal dengeye zarar vermemek için seçici ve ruhsatlı ürünler tercih edilmelidir.)
4. Entegre Zararlı Yönetimi (IPM)
IPM, tüm mücadele yöntemlerinin birlikte ve dengeli şekilde uygulanmasını içerir:
Popülasyon izleme: Feromon tuzakları ve tarla kontrolleri ile zararlı yoğunluğu takip edilir.
Doğal düşmanların korunması: Geniş spektrumlu ilaçlardan kaçınılmalı, biyolojik mücadele desteklenmelidir.
Zamanlama: Mücadele, zararlının hassas dönemlerine denk getirilmelidir.
Pamukta Yeşilkurt (Helicoverpa armigera) mücadelesinde başarıya ulaşmak için Delegate® 250 WG ve Uphold 360 SC çözümlerini tercih edebilirsiniz.
Delegate® 250 WG Jemvelva™ (spinetoram) aktif maddesinin gücü ile pamukta yeşilkurt ve pamuk yaprakkurdu mücadelesinde etkili sonuç verir. Pamukta yeşilkurt’a karşı rastgele seçilen 3 m sıra uzunluğundaki tüm bitkiler kontrol edilerek Yeşilkurt yumurta ve larvaları sayılır ve 3 m’lik sıra uzunluğunda ortalama 2 larva bulunduğunda uygulamaya karar verilir.
Uphold® 360 SC İçerdiği iki güçlü aktif madde sayesinde pamukta yeşilkurt kontrolünde hızlı etkiyi ve uzun süreli kalıcı korumayı aynı anda sunar. Hedef zararlının sinir sistemini etkiler ve beslenmesini durdurur. Zararlının gömlek değişimini de hızlandırarak zararlıyla mücadelede başarı sunar. Doğru mücadele için rastgele seçilen 3 m sıra uzunluğundaki tüm bitkiler kontrol edilmeli ve yeşilkurt yumurtaları ve larvaları sayılmalıdır. 3 m sıra uzunluğunda ortalama 2 larva bulunduğunda uygulama yapılmalıdır. Uygulamada bitkinin tüm yüzeyinin kaplanmasına dikkat edilmelidir.
*Bitki koruma ürünlerini güvenli ve kurallara uygun şekilde kullanınız. Kullanmadan önce etiketi dikkatlice okuyarak talimatlara uyunuz. Tavsiye edilen ürünlerin dışında kullanılması kesinlikle yasaktır. Zehirlenme durumunda Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM)’in 114 numaralı telefonunu arayınız.